بررسی تجربی و تحلیلی خصوصیات بیوفیزیکی و حرارتی برنج های ارقام اصلاح شده جدید

خشک کردن برنج که طی آن رطوبت محصول پایین می آید یکی از حساس ترین بخش های فرآیند تبدیل می باشد و عمده ضایعات برنج در این قسمت روی می دهد. علاوه بر شکستگی های به وجود آمده طی این دوره، برخی از خصوصیات بیوفیزیکی محصول که در طراحی ادوات تأثیرگذاراست، دچار تغییر می شود. هدف از این پژوهش این است تا ضمن اندازه گیری و بررسی تغییرات برخی از این خصوصیات طی دوره ی خشک شدن، راهی برای کاهش ضایعات و شکستگی دانه برنج به دست آورد. دراین پژوهش، شلتوک 4 رقم از ارقام پر محصول برنج داخلی به نام های نعمت، ندا، پژوهش و پردیس پس از خارج شدن از خشک کن در داخل محفظه خلا با سطوح مختلف فشارهای زیر اتمسفری (1، 8/0، 6/0 و 4/0 اتمسفر) قرار گرفت تا دانه برنج بدون ایجاد گرادیان حرارتی بالا در لایه های سطحی، به آرامی با محیط به تبادل حرارتی و رطوبتی بپردازد. پارامترهایی از خشک کن که در این آزمایش تغییر کرد شامل 4 سطح دمایی 40، 50، 60 و 70 درجه و سه سطح زمانی 1، 3 و 5 ساعت بوده است. با توجه به نتایج بدست آمده، ایجاد خلا در دوره استراحت دهی تأثیر معنی داری در مقدار شکستگی دانه برنج داشت. بهترین حالت برای رقم نعمت ندا و پردیس در فشار 4/0 به ترتیب در دمای 70 × زمان 3 ساعت، دمای 50 ×زمان 1 ساعت و دمای 40 × زمان 5 ساعت بدست آمد. در قسمت دیگری از کار تحقیقاتی حاضر به مطالعه اثر کاهش رطوبت طی مرحله خشک کردن بر برخی از خواص بیوفیزیکی توده یعنی ضریب اصطکاک داخلی و درصد تخلخل برنج پرداخته شد. ضریب اصطکاک داخلی این چهار رقم در چهار سطح رطوبتی 8، 11، 15 و 20 درصد مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که این ضریب اصطکاک داخلی با افزایش رطوبت (تا رطوبت تعادل 1±11 درصد) کاهش و پس از آن افزایش می یابد. با توجه به نتایج به نظر می رسد تفاوت های ظاهری ارقام می تواند بر رابطه ی بین تنش برشی و تنش نرمال موثر باشد اما نوع واریته تأثیر محسوسی در تنش برشی اولیه ندارد. همچنین برای تخلخل که در 4 سطح رطوبتی 8، 14، 20 و 25 درصد مورد آزمایش واقع شد بدست آمد که این صفت رابطه مستقیم با نوع رقم و رطوبت دانه دارد و با کاهش رطوبت تخلخل کاهش می یابد.